HES êdî bes

“HES êdî bes” (yeter artık HES) yazısını Kürdistan’ın birçok şehrinde görmeniz mümkün. Devletin Bölgede yarattığı ekolojik tahribat sonucu Kürt gençler son yıllarda oldukça sıkı örgütlenmiş durumdalar. Özellikle son yıllarda Diyarbakır’dan Dersim’e, Şırnak’tan Van’a birçok yerde Kürt gençlerin öncülüğünde Bölgedeki doğa tahribatına yönelik güçlü platformlar oluşturuldu. Diyarbakır’da Ekoloji Derneği, Dersim’de Munzur Doğa Aktivistleri, Şırnak Çevre Platformu, Cilo Doğa Gönüllüleri bunlardan sadece birkaçı. Bu dernek ve platformların hemen hepsi Bölgede  ciddi bir halk tabanına sahip.

30 yıldır devam eden savaş Bölgenin tüm coğrafyasını da tahrip etti. Ormanlar “PKK ile savaş amacı” gerekçesiyle yıkıldı, dağlar bombalandı. Bölgenin dağları, suları, nehirleri, tüm coğrafyası kullanılan kimyasal silahlardan etkilendi. Dersim gibi bu silahların yoğun kullanıldığı illerde kanser vakalarında ciddi artışlar var. Bugün de bu doğa ve çevre katliamı Bölgede yapılan ve yapılmak istenen HES ve termik santraller ile devam ediyor. Kürdistan’a yapacağınız birkaç günlük bir gezi bile vahametin boyutlarını görmeniz için yeterli. Sadece Şırnak-Hakkari arasında 16 adet HES inşaatı mevcut.

‘Güvenlik amaçlı kurulan HES’

Bölgedeki HES’ler ile literatüre yeni kavramlar da girmiş durumda. Bunlardan biri de  “güvenlik amaçlı kurulan HES” kavramı. Uludere’de kurulacak iki HES’in projesinde HES’ler “güvenlik amaçlı kurulan HES” diye geçiyor.  Buradaki HES’lerin amacı gerilla geçişlerini önlemek.  Nitekim görüştüğüm Şırnak Çevre Platformu (termik santral karşıtı platform) da Bölgede şuan yapılmaya çalışılan termik santrallerin “Botanı insansızlaştırma projesinin bir parçası” olduğunu belirtiyor. Bölgede 30 yıldır devam eden savaş süresince en az birkaç kez boşaltılan köyler şimdi de HES’ler ve termik santraller yüzünden  boşaltılıyor.

Şırnak’ta 2008 yılından beri termik santrale karşı ciddi bir direniş var. Şırnak’ın girişindeki madenlerin hemen dibindeki Toptepe köyü Avgamasya Mevkiinde  kurulması planlanan termik santral tüm Şırnaklıları ortak direniş için birleştirdi. 2008’de başlayan eylemler çok güçlü bir halk tabanı buldu. Bundan henüz birkaç ay önce Şırnak Çevre Platformu öncülüğünde Şırnak’taki tüm sivil toplum örgütlerinin katılımı ve desteği ile düzenlenen eylemde binlerce insan “Termik Santrallere Hayır” dedi.  Kimi zaman 15 bine yakın insanın bir araya geldiği bu eylemler ulusal basında neredeyse hiç yer bulmadı.

26 Nisan Cumartesi günü  İstanbul, Şırnak, Silopi’de aynı anda yapılacak protestolarla Şırnak’ta ve tüm Kürdistan’da yapılan “termik santral ve HES’lere hayır” denilecek.  11 Mayıs’ta termik santral alanında düzenlenecek piknikle (ki geçen yıl bu pikniğe 5000 kişi katılmıştı) Şırnaklılar bir kez daha memleketlerinde yapılmaya çalışılan doğa ve çevre katliamını kamuoyuna duyurmaya çalışacak.  Piknikten sonra da oluşturulacak Gözlem Çadırları ile Şırnaklılar alanı terk etmeyerek, termik santral inşaatını gözlemlemeye devam edecekler.

Bu Cumartesi yapılacak eylemlerin sloganı “Gezi’den Hevsel’e, Hevsel’den Cudi’ye Doğru Direniş Devam Ediyor”. Şırnaklılar seslerini duymanızı ve duyurmanızı bekliyorlar. Gezi parkındakileri Şırnak’a sahip çıkmaya, termik santral ve HES’lere karşı hep beraber “êdî bes” demeye çağırıyorlar.

Nurcan Baysal
24.04.2014

*As published in T24 on 26.04.2014